Παρασκευή 28 Μαΐου 2010

Το μάθημα των μαθητών

Μια ιστορία σήμερα από τον πολύ παλιό καιρό του φροντιστηρίου.
Είχα ένα πολύ καλό τμήμα στην Τρίτη λυκείου, που τους δίδασκα αρχαία ελληνική θεματογραφία. Στο σχολείο στο ίδιο μάθημα είχαν το πιο βαρύ πυροβολικό των φιλολόγων, έναν καθηγητή με μεγάλη υπόληψη και κύρος. Έτσι, όταν μου έφεραν το θέμα που τους είχε βάλει στο διαγώνισμα, δίστασα πολύ πριν τους πω ότι έχω διαφορετική άποψη για ένα δύσκολο συντακτικό φαινόμενο. Διαπίστωσα όμως πως και τα παιδιά είχαν δώσει την ίδια απάντηση με μένα και τους την πήρε λάθος. Δεν βασίστηκα τότε μόνο στη δική μου άποψη, αλλά ζήτησα τα φώτα του έμπειρου φιλολόγου του φροντιστηρίου. Συμφώνησε μαζί μου και τότε οι μαθήτριές μας αποφάσισαν να επιμείνουν στο καθηγητή τους και να του ζητήσουν να θεωρήσει τουλάχιστον και τη δική τους απάντηση ως σωστή. Ανένδοτος εκείνος, τις έδιωξε με σκαιό τρόπο και τις απείλησε με μείωση βαθμολογίας. Τους είπαμε να μην επιμείνουν, δεν θα βρουν άκρη, μόνο τον μπελά τους θα βρουν. Για την ώρα... Μου είπαν αινιγματικά. Θα δείτε, η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο.
Είχαν μάθει ότι η μόνη μαθήτρια που είχε απαντήσει "σωστά" έκανε ιδιαίτερο με τον κύριο καθηγητή και είχε τα θέματα "αγορασμένα". (Ναι υπάρχουν κι αυτές οι κατάπτυστες τακτικές στο δημόσιο σχολείο, δυστυχώς...)
Πέρασε η χρονιά και, όταν πήραν το απολυτήριο τα κορίτσια, (τότε πρώτα τελείωνες το σχολείο και μετά έδινες πανελλήνιες) και, ενώ ο καθηγητής τους συνέχιζε να παραδίδει ιδιαίτερα μαθήματα στη συμμαθήτριά τους για τις πανελλήνιες, παραφύλαξαν κάτω από το σπίτι της, είδαν το αυτοκίνητό του και τον περίμεναν στην είσοδο. Στημένες εκεί, αμίλητες, αγέλαστες, απλώς τον κοίταξαν να περνάει μπροστά τους πελιδνός, ηττημένος...
Του το χρωστούσαμε, κυρία, όχι για το διαγώνισμα και το βαθμό, αλλά γιατί αυτός ο άνθρωπος μας δίδασκε Αντιγόνη μια ολόκληρη χρονιά και μας μίλαγε για ηθικό χρέος και ηθικό ανάστημα. Αυτό που δεν θα του συγχωρήσουμε ποτέ, είναι πως άλλα δίδασκε και άλλα έκανε.

Παρασκευή 21 Μαΐου 2010

Δυο μάτια γεμάτα δάκρυα

Την περασμένη εβδομάδα άρχισαν οι πανελλήνιες εξετάσεις με τη Νεοελληνική Γλώσσα. Ήμουν στις εξετάσεις των Φυσικώς Αδυνάτων ή Φ.Α. Με αυτήν τη γελοιότητα αναφερόμαστε σε ορισμένα παιδιά που διακρίνονται για ξεχωριστά προσόντα και έχουν δυσγραφία, τενοντίτιδα, δυσορθογραφία κτλ. Κάθε άλλο παρά φυσικώς αδύνατοι δεν είναι. Θα τους έλεγα αφύσικα δυνατούς. Για ένα τέτοιο παιδί θα σας μιλήσω.

Είχαμε ήδη εξετάσει πέντε αγόρια και περιμένοντας να έρθει το επόμενο παιδί βγήκα στο διάδρομο, να τεντωθώ λίγο και να ξεμουδιάσω. Στην άλλη άκρη του διαδρόμου, εκεί από όπου έρχονταν τα παιδιά για εξέταση βλέπω να έρχονται ο συνάδελφος του διαδρόμου με ένα κορίτσι. Το κορίτσι σε κάθε πόρτα που συναντούσε έμπαινε λίγο και προσπαθούσε να κρυφτεί. Προφανώς από μένα που με έβλεπε στο τέλος του διαδρόμου να την περιμένω. Φτάνοντας σε εμένα συνέχισε μερικά βήματα ζητώντας με πολλή ευγένεια συγνώμη.
Μπήκα μέσα και κάθισα δίπλα στους δυο συναδέλφους της επιτροπής. Μπήκε λοιπόν και η κοπελιά, κάθισε και αμέσως είδα τα μάτια της να γυαλίζουν και ταχύτατα να γίνονται δυο λεκάνες από δάκρυα. Για δευτερόλεπτα τα δάκρυα στέκονταν στις οφθαλμικές κόγχες και δεν έλεγαν να κυλήσουν.
Βιαστικά και πανκοβλημένος έβγαλα ένα χαρτομάντιλο και της πρόσφερα λέγοντας δυο κουβέντες συμπαράστασης και ακουμπώντας το βραχίονά της.
Με πολλή ευγένεια ζήτησε πάλι συγνώμη και μια μικρή παράταση, για να αρχίσει η εξέταση. Πράγματι ηρέμησε και άρχισε να μας αναπτύσσει το διαγώνισμα. Με το ένα χέρι κρατούσε το τετράδιο και με το άλλο συνόδευε τα λόγια της. Είχε ρητορική δεινότητα, είχε άνεση στο λόγο, είχε εύστοχες απαντήσεις, είχε τεράστιες δυνατότητες και τις έδειχνε.
Την άκουγα προσεκτικά και την έβλεπα με καμάρι.
Όταν τελείωσε, ήθελα να τη σφίξω στην αγκαλιά μου και να τη συγχαρώ.
Δεν επιτρεπόταν όμως.
Ήθελα να τη χειροκροτήσω.
Δεν επιτρεπόταν όμως.
Γι' αυτό γράφω αυτό το σημείωμα. Για να τη συγχαρώ μέσα από την ανωνυμία.
Και κυρίως για να προτρέψω τα παιδιά που εξετάζονται προφορικά ή γραπτά να μη δειλιάζουν.
Όποιος έχει προετοιμαστεί επαρκώς δεν έχει τίποτε να φοβηθεί.

Άγνωστή μου κοπελιά, καλή συνέχεια και πάντα δυνατή.

Στις εξετάσεις και στις δοκιμασίες της ζωής σου αργότερα.

Σάββατο 8 Μαΐου 2010

Στα παιδιά μου

Μέσα στις βαριές μέρες που ζούμε ως χώρα, ως εργαζόμενοι, ως σκεπτόμενοι άνθρωποι, μέρες που δε μας αφήνουν να χαμογελάσουμε ούτε για μια στιγμή, δέχτηκα ένα βραβείο από τα παιδιά μου, από ένα τμήμα αγαπημένων παιδιών. Ήταν μια από τις πρώτες ώρες που δίδασκα λογοτεχνία και 3-4 παιδιά σιγομιλούσαν το ένα στο άλλο. Τότε τους εξήγησα τι κάνουμε την ώρα της λογοτεχνίας και πιο συγκεκριμένα τα λίγα λεπτά που διαβάζω για πρώτη φορά ένα λογοτεχνικό κείμενο. Τους είπα λοιπόν περίπου τα εξής:

Την ώρα που πρωτοδιαβάζουμε ένα κείμενο το μόνο που επιτρέπεται να γίνει χωρίς αναβολή είναι να πεθάνει κανείς. Όλα τα άλλα αναβάλλονται. Και όταν χρειάστηκε να επανέλθω μια φορά, για να τους επιστήσω την προσοχή, τους είπα: Εμένα την ώρα του μαθήματος μπορείτε να μη με σέβεστε. Το λογοτεχνικό κείμενο όμως όχι.
Αυτή η φράση θεωρήθηκε άξια βράβευσης. Νομίζω πως με το βραβείο βραβεύτηκε η λογοτεχνία, ο πολιτισμός αυτού του κακοπαθημένου τόπου.
Εκ μέρους των πνευματικών ανθρώπων αυτού του τόπου απευθύνω στα παιδιά μου αυτό που πρέπει:
Ευχαριστώ, παίδες!