Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου 2012

Ο ...προβληματικός

Κάποτε σε σχολείο ευνοημένης περιοχής της Αττικής συνάντησα μια ιδιαίτερα δύσκολη περίπτωση μαθητή. Πολύ εύστροφος, με χιούμορ πολύ αναπτυγμένο, ικανότατος στα θετικά μαθήματα που παρακολουθούσε (πήγαινε για γιατρός), αγαπητός στους συμμαθητές του. Ομως οι σχέσεις του με τους διδάσκοντες ήταν γεμάτες ένταση, συγκρούσεις, αποβολές κτλ. Όταν ανέλαβα την τάξη, αντιμετώπισα έναν μαθητή χωρίς βιβλία, χωρίς τετράδιο, χωρίς στιλό, χωρίς ενδιαφέρον, χωρίς διάθεση να συνεργαστεί, αλλά αντιθέτως κάθε στιγμή έτοιμο να βάλει μπουρλότο στα νεύρα του διδάσκοντος είτε με ένα κρύο χιούμορ είτε με έντονη ειρωνεία. Κατά το παρελθόν είχε και άλλα περιστατικά απειθαρχίας, χωρίς ίχνος επικίνδυνης ή παραβατικής συμπεριφοράς (τσιγάρα, ουσίες, κλοπές κτό.). Τα μόνα παραπτώματά του ήταν η απειθαρχία και η συνεχής πρόκληση γενικότερα ταραχής. Οι συμμαθητές του μου μετέφεραν πως στην υπόλοιπη ζωή του (έξοδοι, φροντιστήρια) η συμπεριφορά του ήταν απολύτως φυσιολογική. Κάποτε σε ένα διαγώνισμα έγραψε κάτι πολύ προκλητικό και τιμωρήθηκε με πολύ σκληρό τρόπο. Ακόμη κι εμένα μπορούσε σε καθημερινή βάση να με εκνευρίζει και να με αναγκάζει να υψώνω τη φωνή μου.
Συζήτησα το θέμα με τον διευθυντή, με τους συναδέλφους, με μερικούς συμμαθητές του και έμαθα αρκετές λεπτομέρειες που με βοήθησαν να καταλάβω πως ήταν μάλλον απλή η επίλυση του προβλήματος.
Σε κάποια στιγμή τον έπιασα και συζήτησα μαζί του αυτά τα φαινόμενα της διαρκώς απείθαρχης συμπεριφοράς του. Δέχτηκε πως η περίπτωση για την οποία είχε τιμωρηθεί πολύ σκληρά ήταν μια εντελώς απερίσκεπτη πράξη που δεν έπρεπε να είχε συμβεί.
Συζητήσαμε για την επιρροή που είχε η εν γένει συμπεριφορά του στην αξιολόγησή του και για τον κίνδυνο που διέτρεχε να μείνει από απουσίες ή να αδικηθεί από τη χαμηλή βαθμολογία. Τα κατανόησε όλα. Δέχτηκε πως χρειαζόταν να αλλάξει συμπεριφορά και να μη δείχνει προκλητικά αδιάφορη στάση και φραστική επιθετικότητα. Σαφώς δεν άλλαξε άρδην το χαρακτήρα ούτε τη συμπεριφορά του. Ωστόσο μπόρεσε να διαχειριστεί καλύτερα, με λιγότερα προβλήματα, τις σχέσεις του με τους δασκάλους του.
Το ερώτημα που θετω πλέον στον εαυτό μου είναι αν προβληματικός ήταν εκείνος ή εμείς που δεν μπορούσαμε να κάνουμε το αυτονόητο. Να τον πλησιάσουμε και να διαμορφώσουμε μαζί του ένα συμβόλαιο συνεργασίας και ειρηνικής συνύπαρξης.
Η απάντηση ας δοθεί από τον καθένα από εσάς.
ΥΓ. Με αφορμή αυτήν την περίπτωση διάβασα ξανά βιβλιογραφία παιδαγωγικών, διαχείρισης προβλημάτων σχολικής τάξης κά. Έβλεπα πως δεν μπορούσα να αυτοσχεδιάζω αντιμετωπίζοντας μια παιδική προσωπικότητα.

Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου 2012

Ο δάσκαλος ως λυτρωτής

Είναι αρκετό για να πορευθεί το ελληνικό σχολειό μπροστά να ανταποκρίνεται κάθε λειτουργός του στα καθήκοντά του. Αυτό αρκεί κατά τους πιο συνετούς και προσγειωμένους αναλυτές. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που η ζωή ζητά από τον εκπαιδευτικό να γίνει Δάσκαλος, γονιός, ασπίδα, αγκαλιά και χάδι μαζί. Λίγοι είναι αυτοί που έχουν την τύχη να λειτουργήσουν έτσι. Δεν το αποφασίζουν οι ίδιοι. Η ζωή η ίδια τούς το επιβάλλει.
Σε κάποιο σχολειό της ελλαδικής επικράτειας μια ομάδα εκπαιδευτικών λειτουργεί με διάθεση, με φαντασία, με όρεξη, με θυσίες για το καλό των μαθητών, που δεν είναι άλλο από την καλλιέργειά τους. Μια από αυτές τις δασκάλες τελείωνε ένα μεσημέρι την έβδομη ώρα της, όταν ένα δωδεκάχρονο παιδί τής ζήτησε να βγουν μια βόλτα στην αυλή. Με προθυμία η δασκάλα ακολούθησε το παιδί κι όταν απομακρύνθηκαν αρκετά, το μικρό κορίτσι έσφιξε το χέρι της δασκάλας της, για να βγάλει δυο λέξεις από το στόμα του: -Σώσε μας!
Τα δυο αδέλφια, όπως εκμυστηρεύτηκε το κορίτσι, κακοποιούνταν σωματικά ακόμη και σεξουαλικά από μέλη της οικογένειας και το παιδί μόνο στη δασκάλα του μπορούσε να απευθυνθεί. Αυτή η στιγμή ήταν για την εκπαιδευτικό η πιο συγκινητική και συνάμα η πιο δύσκολη στιγμή της σταδιοδρομίας της.
Αμέσως κινητοποίησε τη διεύθυνση και τους συναδέλφους και ειδοποίησαν την αστυνομία. Έγινε η καταγγελία και τα παιδιά οδηγήθηκαν από την αστυνομία σε παιδικό νοσηλευτικό ίδρυμα, για να βοηθηθούν και να μεθοδευτεί η περαιτέρω φροντίδα τους.
Στο νοσοκομείο οι εκπαιδευτικοί που αποτελούσαν μια μικρή αλλά θαυματουργή ομάδα πρόσεχαν και συντρόφευαν τα παιδιά με ημερήσιες βάρδιες αμέσως μετά το σχολικό πρόγραμμα. Έπρεπε τα παιδιά να μη μένουν μόνα, να νιώθουν πως είχαν κοντά τους κάποιους δικούς τους ανθρώπους και να προστατεύονται από τυχόν ανεπιθύμητες επισκέψεις συγγενών, που είχαν δικαστικά απαγορευτεί.
Τα παιδιά αυτά σώθηκαν. Αποκαταστάθηκαν κοντά σε συγγενικό πρόσωπο και ζουν σήμερα με τον εφιάλτη απλώς στη μνήμη τους.
Οι άνθρωποι αυτοί, οι δάσκαλοι αυτοί είναι η ελπίδα που έχει η ελληνική κοινωνία για να ονειρεύεται ένα πιο ευοίωνο αύριο. Λίγοι αρκούν σε κάθε σχολείο, για να αλλάξει το κλίμα. Δυο-τρεις είναι αρκετοί, για να επιβάλουν την κουλτούρα της προσφοράς. Αρκετοί θα ακολουθήσουν και θα υποστηρίξουν. Έτσι αλλάζει ένα σχολείο και μετατρέπεται από δημόσια υπηρεσία σε φωλιά διαπαιδαγώγησης ΑΝΘΡΩΠΩΝ.